ستون جفت یا ستون دوبل چیست؟ بررسی روش های ساخت ستون دوبل
ستون جفت یا ستون دوبل چیست؟
یکی از تجهیزاتی که در ساخت و ساز و در اسکلت ساختمان ها به کار می رود ستون دوبل است. در مورد این که ستون جفت یا ستون دوبل چیست باید بگوییم که این نوع ستون ها بخشی از اسکلت ساختمان ها هستند که با استفاده از تیرآهن و اتصالاتی مانند بست ساخته می شوند. برای ساخت ستون جفت باید دو تیرآهن را با استفاده از اتصالات مورد نیاز به هم متصل کرد. زمانی از ستون دوبل استفاده می شود که ویژگی هایی مانند سطح مقطع یک نیمرخ برای ثبات یک ستون کافی نباشد. در چنین مواردی با متصل کردن تعدادی پروفیل به همدیگر می توان یک ستون مناسب یا همان ستون جفت را ساخت. (جهت خرید و بررسی به قیمت تیرآهن مراجعه نمایید)
ستون های دوبل در ایران کاربردهای گسترده ای دارند, برای مثال می توان از آنها برای ساخت اسکلت های خمشی استفاده کرد که قاب هایی مناسب برای کاهش اثرات زلزله هستند. همچنین می توان از ستون های دوبل برای ساخت ساختمان هایی که ارتفاع زیادی دارند استفاده کرد. در چنین مواردی برای افزایش طول ستون هم می توان تیرآهن ها را با به کارگیری اتصالات مناسب به هم متصل کرد و طول آنها را افزایش داد. در ادامه این مطلب با انواع ستون دوبل و دلایل استفاده از این نوع ساختار در صنعت ساخت و ساز آشنا خواهید شد. (جهت مطالعه بیشتر به تیرآهن چیست مراجعه نمایید)
انواع ستون دوبل
در این بخش انواع ستون دوبل را از نظر ظاهری بررسی خواهیم کرد. درواقع تنها مقاطع مناسب برای ستون های جفت همان قوطی های مربع یا مستطیل شکل هستند. (جهت مطالعه بیشتر به پروفیل چیست مراجعه نمایید) البته ظاهر مقطع های ستون های دوبل به میزان بار وارد شده بر ستون و وضعیت آن هم بستگی دارد.
همچنین برای ساختن ستون های دوبل می توان از ورق های فولادی و پروفیل ها استفاده کرد. (جهت خرید و بررسی به قیمت پروفیل مراجعه نمایید) در ادامه می توانید با انواع ستون دوبل بر اساس شکل ظاهری آن ها آشنا شوید :
- نیمرخ نورد شده : ابتدا بهتر است با ماهیت نیمرخ آشنا شوید. نیمرخ های فولادی یا همان پروفیل ها, محصولاتی از جنس فولاد هستند که از طریق روش نورد گرم یا سرد و با شکل هایی ساده تولید می شوند. از این نیمرخ ها هم اغلب برای ساخت سایر محصولات فلزی استفاده می شود. بهترین نیمرخ نوردی که برای ستون های دوبل به کار می رود IPB یا تیرآهن بال پهن نام دارد. به این نیمرخ ها قوطی مربع شکل هم گفته می شود. مزیت این نوع نیمرخ هم مقاومت بسیار بالای آن ها نسبت به سایر انواع نیمرخ و اتصال راحت تیرآهن بر روی آنها است.
- ستون مرکب از نیمرخ های نورد شده : این نوع ستون ها که با نام مقطع مرکب هم شناخته می شوند از ترکیب نیمرخ نورد شده و ورق های فولادی ساخته می شوند. اگر می خواهید بدانید مواد اولیه سازنده این نوع ستون جفت یا ستون دوبل چیست بهتر است بگوییم که این نوع مقاطع مرکب از ترکیب شدن دو یا چند نوع نیمرخ مانند نیمرخ های IPB, ناودانی یا نبشی ساخته می شوند. ورق های به کار رفته در تولید مقاطع مرکب هم می توانند ورق های سرتاسری و ممتد باشند. (جهت خرید و بررسی به قیمت ورق مراجعه نمایید)
- ستون ساخته شده از ورق : این نوع ستون ها به صورت مستقیم و بدون نیاز به انجام عملیات جوشکاری به راحتی نصب می شوند. همچنین نیروی کششی بال تیر را هم به خوبی به ستون منتقل می کنند.
کاربرد ستون دوبل
همانطور که به صورت خلاصه در بخش های قبل هم به این موضوع اشاره کردیم, استفاده از ستون دوبل در اسکلت ساختمان به این خاطر است که گاهی نیمرخ ها نمی توانند موجب ایستایی یک ستون شوند. در چنین مواردی از ستون های دوبل که درواقع تیرآهن هایی هستن که از بخش طولی به هم متصل شده اند استفاده می شود. از این ستون ها برای ساخت قاب های خمشی هم استفاده می شود. وظیفه اصلی ستون های دوبل باربری و انتقال بار به بخش های زیرین ساختمان است. (جهت مطالعه بیشتر به تیرورق چیست مراجعه نمایید)
روش ساخت انواع ستون جفت یا ستون دوبل چیست
در کل سه روش برای ساخت ستون های دوبل وجود دارد که می توانید در ادامه با روش انجام آن ها آشنا شوید :
اتصال دو پروفیل به یکدیگر به طریق دوبله کردن (روش جفت)
در این روش ستون های دوبل بر اساس مراحل زیر ساخته می شوند : (جهت مطالعه بیشتر به مقایسه تیرآهن اصفهان و اهواز مراجعه نمایید)
- ابتدا دو تیرآهن را بر روی سطح شاسی و از طریق استفاده از خال جوش به هم متصل می کنند.
- در مرحله بعد هر دو سر و وسط ستون جوشکاری می شود. همین کار برای طرف دیگر ستون هم انجام می شود.
- جوشکاری تا زمانی که جوش مورد نیاز برای ساخت ستون دوبل تامین شود ادامه پیدا می کند.
- با استفاده از این روش در حین عملیات جوشکاری ستون دچار پیچش نخواهد شد.
اتصال دو پروفیل با یک ورق سرتاسری روی بالها
برای اینکه بررسی کنیم این روش تولید ستون جفت یا ستون دوبل چیست بهتر است به مراحل زیر توجه داشته باشید :
- در این روش هم ابتدا تیرآهن های جفت بر روی صفحه شاسی مونتاژ می شوند.
- در مرحله بعد ورق های سرتاسری را که بریده شده و آماده هستند باید به صورت یک پوشش روی ستون دوبل نصب شوند و سپس عملیات جوشکاری بر روی آنها انجام بگیرد. (جهت مطالعه بیشتر به محاسبه بار تیرآهن مراجعه نمایید)
- توجه داشته باشید که در صورت ساخت ستون دوبل با استفاده از ورق های سرتاسری فاصله جوش های منقطعی که نیمرخ ها را به ورق ها متصل می کنند باید حداکثر 30 سانتی متر باشد. ولی در زمانی که جوش ها منقطع نباشد و این عملیات بر روی فولاد معمولی انجام شود حداکثر فاصله باید حدود 22 برابر ضخامت ورق باشد. (جهت مطالعه بیشتر به فولاد چیست مراجعه نمایید)
اتصال دو پروفیل با بست های موازی و مورب (ستون دوبل پا باز)
نوع اتصالاتی که در این ستون های دوبل به کار می رود بست های موازی هستند. ستون های ساخته شده توسط این روش محبوب ترین نوع ستون های جفت در ایران محسوب می شوند. نیمرخ ها با استفاده از بست های موازی به هم متصل می شوند. البته باید توجه داشته باشید که بست های موازی مقاومت کمتری نسبت به بست های چپ و راستی یا مورب دارند. (جهت مطالعه بیشتر به تفاوت تیرآهن H وارداتی و ایرانی مراجعه نمایید)
البته برای ساخت ستون دوبل با استفاده از این روش باید یک سری قوانین رعایت شوند. برای مثال عملیات جوشکاری در این روش باید در اطراف تمام تسمه ها و در سطوح تماس با بال نیمرخ صورت بگیرد. همچنین عرض تسمه ها نباید از نصف طول آن ها کمتر باشد.
جهت مطالعه بیشتر به تیرآهن دوبل مراجعه فرمایید.
