پوشش ضد حریق اسکلت فلزی چیست؟

پوشش ضد حریق اسکلت فلزی به موادی اطلاق می شود که برای افزایش مقاومت سازه های فلزی در برابر آتش سوزی به کار می روند. ساختمان های ساخته شده با اسکلت فلزی از مقاومت بالایی برخوردارند, اما در زمان آتش سوزی, فلز می تواند به نقطه ضعف سازه تبدیل شود. بر اساس دستورالعمل های ISO و BS 476, در صورت وقوع آتش سوزی در سازه های فلزی, حدود ۱۰ دقیقه زمان لازم است تا آهن به دمای خمش خود یعنی ۵۰۰ درجه سانتی گراد برسد. پس از این زمان, مقاومت سازه به شدت کاهش یافته و باعث فرو ریختن آن می شود. استفاده از پوشش ضد حریق در اسکلت سازه, به ویژه در تیرها و ستون ها, موجب افزایش مقاومت ساختمان در برابر آتش سوزی می شود. (جهت مطالعه بیشتر به تیرآهن چیست مراجعه نمایید)

انواع پوشش ضد حریق

ترکیب سازنده پوشش های ضد حریق می تواند بر پایه مواد معدنی یا غیر معدنی باشد. در پوشش های معدنی, گچ یا سیمان همراه با عناصری مانند پرلیت یا ورمیکولیت به کار می روند تا خاصیت ضد حریق بیشتری ایجاد شود. ورمیکولیت به دلیل دارا بودن مقاومت حرارتی بیش از ۱۲۵۰ درجه سانتی گراد و عایق بودن در برابر صدا, از بهترین گزینه ها برای استفاده در پوشش ضد حریق اسکلت فلزی است. انواع پوشش های ضد حریق شامل موارد زیر هستند: (جهت خرید و بررسی به قیمت ورق مراجعه نمایید)

• مواد پاششی معدنی (Spray Mortars)

• رنگ های منبسط شونده (Paint Intumescent)

• بردها و پنل های ضدحریق (Fire Protection Boards)

پوشش ضد حریق پایه سیمانی

این نوع پوشش یکی از انواع پاششی (SFRM) محسوب می شود. پاشیدن مواد موجب حبس شدن ذرات هوا در پوشش ضد حریق شده و زمان رسیدن فلز به دمای بحرانی را افزایش می دهد. در ترکیب این محصول از سنگ دانه های منبسط شونده, الیاف, گچ و مواد معدنی استفاده می شود. سنگ دانه های منبسط شونده بخشی از حرارت تولید شده را به خود جذب می کنند و از این طریق, رسیدن فلز به دمای بحرانی را به تأخیر می اندازند. این پوشش در ضخامت های مختلف قابل اجرا بوده و از استحکام بالا و هزینه ای مناسب برخوردار است.

پوشش ضد حریق پایه گچی

پوشش های پایه گچی از نظر ترکیب سازنده و نحوه عملکرد, شباهت زیادی به نوع سیمانی دارند و به شکل پاششی اجرا می شوند. این نوع پوشش نسبت به نوع سیمانی وزن کمتری دارد, اما در موارد محدودتری قابل استفاده است. برای اجرای این پوشش, ابتدا باید سطوح را پاکسازی کرده و سپس با پرایمرهایی که خاصیت چسبندگی را افزایش می دهند, پوشش داده و در نهایت پوشش ضد حریق اضافه می شود. (جهت خرید و بررسی به قیمت پروفیل مراجعه نمایید)

پوشش پایه رنگی

پوشش پایه رنگی اغلب در مواردی که زیبایی ظاهری اهمیت بالایی دارد, مورد استفاده قرار می گیرد. این پوشش از قابلیت انبساط برخوردار است و در زمان آتش سوزی متورم می شود, که این ویژگی برای جلوگیری از رسیدن آتش و حرارت به لایه زیرین و اسکلت فلزی کاربرد دارد. برای اجرای این پوشش نیازی به زیرسازی نیست, بلکه سطوح را به خوبی پاکسازی کرده و سپس رنگ در دو مرحله آستر و نهایی پاشیده می شود. سرعت اجرای بالا و ظاهر زیبا از نکات مثبت این پوشش است, اما قیمت بالا می تواند نقطه ضعف آن باشد.

(جهت مطالعه بیشتر به تیرآهن چیست مراجعه نمایید)

بردها و پنل های ضدحریق

بردهای ضد حریق مقاومت خوبی در برابر رطوبت, آتش و حرارت دارند و می توان از آن ها در قسمت های داخلی و خارجی سازه استفاده کرد. این بردها به دلیل نصب ساده, به سرعت پیاده سازی می شوند. انواع بردهای ضد حریق شامل: (جهت مطالعه بیشتر به دنیای نانو تکنولوژی مراجعه نمایید)

• پروماتک – 100 (PROMATECT – 100): بردهای این دسته دارای دو سطح صاف هستند و بیشتر برای سقف های کاذب ضد حریق استفاده می شوند.

• پروماتک – 250 (PROMATECT – 250): این بردها یک سطح صاف و یک سطح متخلخل دارند و به عنوان ضد حریق در ستون ها و تیرهای سازه استفاده می شوند.

• پروماتک – ال 500 (PROMATECT – L500): سطوح بردهای پروماتک ال 500 به دو شکل صاف و لانه زنبوری طراحی می شود که علاوه بر خاصیت ضد حریق, در برابر مواد اسیدی و قلیایی نیز مقاوم اند.

• پروماتک – اچ (PROMATECT – H): این بردها علاوه بر یک سطح صاف, سطحی به صورت سمباده ای دارند و برای پوشش ضد حریق اسکلت فلزی بسیار مناسب هستند.

• دورااستیل (Durasteel): به دلیل خاصیت ضد ضربه, ضد حریق و وزن پایین از این محصول در ساخت در و دیوارهای مقاوم استفاده می شود.

مزایا و معایب استفاده از پوشش ضد حریق

مهم ترین مزیت استفاده از پوشش ضد حریق اسکلت فلزی, افزایش مقاومت سازه در زمان آتش سوزی است. اکثر پوشش های ضد حریق وزن کمی دارند, به همین دلیل بار سازه تغییر چندانی نمی کند. این محصولات علاوه بر عایق حرارت, در برابر صدا, رطوبت, مواد بازی و اسیدی نیز مقاومت خوبی دارند. همچنین از رشد باکتری ها و قارچ ها جلوگیری کرده و در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاوم اند. (جهت مطالعه بیشتر به تفاوت قیمت اسکلت فلزی و بتنی مراجعه نمایید)

از جمله معایب این محصول می توان به هزینه بالای آن اشاره کرد. اجرای پوشش ضد حریق عملیاتی تخصصی است و نیاز به افراد ماهر دارد.

نحوه تعیین ضخامت پوشش ضد حریق

ضخامت پوشش ضد حریق در همه سازه ها یکسان نیست. برای تعیین ضخامت مناسب هر سازه, از مفهومی به نام «ضریب مقطع» استفاده می شود. ضریب مقطع یا Section Factor از تقسیم سطحی از فولاد که در معرض آتش قرار می گیرد بر سطح مقطع کل به دست می آید. هرچه سطحی که در برابر حرارت قرار می گیرد بیشتر باشد یا سطح مقطع فلز کاهش یابد, به ضخامت بیشتری از پوشش ضد حریق نیاز داریم. (جهت مطالعه به اسکلت فلزی مراجعه نمایید)

نتیجه گیری

پوشش های ضد حریق اسکلت فلزی در تیرها و ستون ها استفاده می شوند تا در زمان آتش سوزی, دما به بالای ۵۰۰ درجه سانتی گراد نرسد و پایداری سازه حفظ شود. با توجه به اهمیت بالای این پوشش ها در افزایش ایمنی ساختمان ها, انتخاب و اجرای صحیح آن ها می تواند از بروز حوادث ناگوار جلوگیری کند. (جهت مطالعه بیشتر به نقطه ذوب فلزات مراجعه نمایید)

جهت مطالعه بیشتر به ویکی پدیا مراجعه فرمایید.